ΠΕΛΛΑΝΑ (ΟΜΗΡΙΚΗ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΑ)

ΑΡΧΑΙ ΠΕΛΛΑΝΑ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Συντεταγμένες: 37.20587, 22.32167 (Χάρτης)

Πελλάνα
Νομός	Λακωνίας
Δήμος	Δήμος Πελλάνας
Πληθυσμός	423 (2001)
Υψόμετρο	400 m
Παλαιά ονομασία	Καλύβια

Η Πελλάνα είναι χωριό του Δήμου Πελλάνας του Νομού Λακωνίας. Βρίσκεται κοντά στους πρόποδες του Ταϋγέτου και απέχει 24 χλμ από τη Σπάρτη και 224 χλμ από την Αθήνα. Έχει πραγματικό πληθυσμό 423 κατοίκους (2001).
Πολύ κοντά στο χωριό βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Πελλάνας, με λείψανα πρωτοελλαδικών, μυκηναϊκών και ελληνιστικών χρόνων. Από την αρχαία Πελλάνα πήρε το χωριό, το 1932, τη σύγχρονη ονομασία του (η παλιά ονομασία του ήταν Καλύβια).^[1]

Πίνακας περιεχομένων 1 Ιστορία 2 Αρχαιολογικός χώρος 2.1 Μυκηναϊκό νεκροταφείο 2.2 Ακρόπολη 2.3 Ακρόπολη (Παλαιόκαστρο) 3 Υποσημειώσεις 4 Πηγές 5 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστορία

Η Πελλάνα κατοικήθηκε από την πρωτοελλαδική περίοδο ενώ κατά τη μυκηναϊκή περίοδο κτίστηκαν μεγάλοι θολωτοί τάφοι που δείχνουν την ισχύ και των πλούτο των αρχόντων της περιοχής.
Κατά τον 4ο ή 3ο αι. π.Χ., όταν η Σπάρτη διέτρεχε μεγάλο κίνδυνο, τοίχισε την ακρόπολη της
Πελλάνας. Ο περιηγητής Παυσανίας στα Λακωνικά αναφέρει το τειχος αλλά και το ιερό του Ασκληπιού και την Πελλανίδα πηγή. Επίσης αναφέρει ότι μια νεαρή κοπέλλα έπεσε μέσα στην Πελλανίδα και εξαφανίστηκε, ενώ το πέπλο της αναδύθηκε αργότερα από μια άλλη πηγή.^[2]

Αρχαιολογικός χώρος

Μυκηναϊκό νεκροταφείο

Στην Πελλάνα, στη θέση Σπηλιές (750μ. από το κέντρο του χωριού), ανασκάφηκε κατά διαστήματα, από το 1926 ως το 1995, μυκηναϊκό νεκροταφείο. Εκεί βρίσκονται μερικοί από τους πιο εντυπωσιακούς (αλλά συλημμένους) μυκηναϊκούς θολωτούς τάφους.^[2] Ο μεγαλύτερος από τους θολωτούς τάφους είναι βασιλικός των πρώιμων μυκηναϊκών χρόνων (περί το 1500 π.Χ.)^[3] και ο θόλος του έχει διάμετρο πάνω από 10 μέτρα. Η στέγη του έχει καταρρεύσει και τώρα προστατεύεται από μεταλλική οροφή. Στούς άλλους τάφους υπάρχουν βαθειά ορύγματα στο έδαφος, τα οποία χρησίμευαν ως χώροι απόθεσης των οστών των νεκρών, όταν υπήρχε έλλειψη χώρου στο θάλαμο.^[4]

Ακρόπολη

Στην ακρόπολη της Πελλάνας υπάρχουν τμήματα τείχους ελληνιστικής εποχής και κατάλοιπα των χρόνων της Φραγκοκρατίας.^[3]

Ακρόπολη (Παλαιόκαστρο)

Στην κορυφή του λόφου Παλαιόκαστρο, πρόσφατες ανασκαφές αποκάλυψαν λείψανα κατοίκησης των πρωτοελλαδικών χρόνων (περί το 2500 π.Χ.). Πρόκειται ίσως για ανακτορικό κτίριο. Στις πλαγιές του λόφου έχουν αποκαλυφθεί πρωτοελλαδικός τύμβος με ταφές, καθώς και τμήμα οικισμού μυκηναϊκών, κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων. Έχει επίσης βρεθεί μνημειώδης πλακόστρωτος δρόμος μυκηναϊκής εποχής, με μεταγενέστερες συντηρήσεις, ο οποίος πρέπει να οδηγεί σε σημαντικό κτίριο, ίσως μυκηναϊκό ανάκτορο.^[3] Στη βυζαντινή εποχή ανήκει μια δεξαμενή (κιστέρνα).^[4]
Σύμφωνα με τον ανασκαφέα Θεόδωρο Σπυρόπουλο, αρχαιολόγο και έφορο αρχαιοτήτων Σπάρτης, σε αυτή την ακρόπολη βρισκόταν η ομηρική Λακεδαίμων, όπου κατά το έπος είχαν το ανάκτορό τους ο Μενέλαος και η Ωραία Ελένη.^[3] Η αντίθετη άποψη θεωρεί τη θέση της Πελλάνας αρκετά απομακρυσμένη, σε σχέση με τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του Μενελαΐου και του Βαφειού.^[2]

Υποσημειώσεις

1. ↑ ΙΝΕ, Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας, Καλύβια -- Πελλάνα. Ανακτήθηκε 18/11/2009.
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2} Mee & Spawforth (2001), σ. 229
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2 3,3} Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού.
4. ↑ ^{4,0 4,1} Mee & Spawforth (2001), σ. 230

Πηγές

• Πελλάνα Λακωνίας, Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε 18/11/2009.
• Mee, Christopher & Spawforth, Anthony (2001). Oxford Archaeological Guides - Greece, Oxford University Press. ISBN 0-19-288058-6.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα για το χωριό και τον αρχαιολογικό χώρο. Ανακτήθηκε 18/11/2009.